नवी दिल्ली: देशातील खाद्यतेल-तेलबिया बाजारातील सर्व तेल आणि तेलबियांच्या किमतीत सुधारणा दिसून आल्याने देशातील तेल-तेलबिया बाजारातील सूर्यफूल तेलाच्या किमती मागील आठवड्याच्या शेवटीच्या तुलनेत गेल्या आठवड्यात वाढल्या आहेत. बाजारातील सूत्रांनी सांगितले की, सूर्यफूल तेल, ज्याची किंमत गेल्या आठवड्याच्या शेवटी $900-905 प्रति टन होती, ती गेल्या आठवड्यात $935-940 प्रति टन झाली, जे जवळजवळ सर्व तेल-तेलबियांना विकले गेले.
दरांवर अनुकूल परिणाम झाला. तथापि, आपण सूर्यफूल तेलाची किंमत दीड वर्षांपूर्वी (सुमारे $ 2,500 प्रति टन) पाहिल्यास, अलीकडील वाढ असूनही, दीड वर्षांपूर्वीच्या तुलनेत ती आता $ 935-940 आहे, म्हणजेच किंमत प्रचंड घसरण झाली आहे. सूत्रांनी सांगितले की, किरकोळ बाजार किंवा मॉलमध्ये गेल्यास दिल्ली-एनसीआरमधील आघाडीच्या दूध कंपनीसह इतर अनेक दुकानांची किंमत 125-140 रुपये प्रतिलिटर आहे, तर सध्याच्या कमी किमतीचा विचार करता ही किंमत असायला हवी. 100-105 रुपये प्रतिलिटर झाला. सरकारने ग्राउंड रिअॅलिटीचे स्वत:च मूल्यमापन करावे.
गेल्या आठवड्यात, छोट्या शेतकऱ्यांना त्यांचे सोयाबीन पीक किमान आधारभूत किमतीपेक्षा (एमएसपी) खाली विकावे लागले आणि त्यांचा खर्च वसूल करणे कठीण झाले, असे सूत्रांनी सांगितले. भाव चांगला असेल किंवा एमएसपीच्या आसपास असेल, तर गाळप गिरण्याही चालतील आणि माल खपल्यानंतर पुढच्या वेळी पीक पेरण्यात शेतकऱ्यांना रस असेल. देशी तेलबियांचा वापर होत नसल्याने गाळप गिरण्याही तोट्यात आहेत. याशिवाय डी-ऑईल केक (डीओसी) आणि तेल जेवणाचाही तुटवडा आहे, त्यामुळे खाद्यपदार्थांच्या किमती वाढल्या आहेत. जर शेतकऱ्यांनी तेलबियाच्या शेतीकडे पाठ फिरवली आणि भरड धान्याकडे वळले तर, सध्याच्या परिस्थितीचा परिणाम सुमारे तीन ते चार वर्षांत दिसून येईल आणि अन्नाची मागणी पूर्ण करणे कोणालाही कठीण होईल. गेल्या काही दिवसांत गगनाला भिडलेल्या दुधाच्या दरातही मोठी वाढ झाली असून, त्यावर महागाईची चिंता व्यक्त करणाऱ्यांनी मौन बाळगले आहे.
सूत्रांनी सांगितले की, जेव्हा सूर्यफूल आणि सोयाबीन तेलाची किंमत प्रति टन $ 1,150 च्या आसपास होती, तेव्हा सरकारने त्यावर 38.5 टक्के आयात शुल्क लावले होते, परंतु जेव्हा किंमती वाढू लागल्या आणि प्रति टन $ 2,500 पर्यंत वाढल्या, तेव्हा सरकारने सुरुवात केली. आयात शुल्क कमी करणे. पण आता $2,500 ची किंमत सध्या जवळपास $940 वर आली आहे, त्यामुळे या तेलांवर 5.5 टक्के आयात शुल्क आहे. कोण शोधणार? या सर्व गोष्टींचा पुढील काही वर्षांत तेलबिया शेतीवर परिणाम होऊ शकतो. नंतर हे शुल्क वाढले तरी चालेल, पण शेतकऱ्यांचा विश्वास परतवणे फार कठीण जाईल.
मोहरीची घाऊक किंमत मागील आठवड्याच्या शेवटीच्या तुलनेत 150 रुपयांनी वाढून 5,775-5,825 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाली. मोहरी दादरी तेलाचा भाव 250 रुपयांनी वाढून 10,800 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाला. मोहरीच्या तेलाचे भाव प्रत्येकी 40 रुपयांनी वाढून अनुक्रमे 40,1-820,1 रुपये आणि 915,1-820,1 रुपये प्रति 930 किलो टिनवर बंद झाले.
समीक्षाधीन आठवड्यात, सोयाबीन धान्य आणि भाकरीचे भाव अनुक्रमे 300 आणि 350 रुपयांनी वाढून 4,900-5,000 रुपये प्रति क्विंटल आणि 4,700-4,800 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाले. त्याचप्रमाणे सोयाबीन दिल्ली तेल 275 रुपयांनी वाढून 10,025 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाले, तर सोयाबीन इंदूर आणि सोयाबीन दिगम तेलाचे भाव 230 रुपयांनी वधारून अनुक्रमे 9,880 आणि 8,350 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाले.
शेंगदाणा तेल-तेलबियांचे भावही समीक्षाधीन आठवड्यात मजबूत झाले. शेंगदाणा तेल-तेलबिया, शेंगदाणा गुजरात आणि शेंगदाणा सॉल्व्हेंट रिफाइंड तेलाचे भाव 300, 600 आणि 100 रुपयांनी वाढून अनुक्रमे 7,050-7,100 रुपये प्रति क्विंटल, 16,250 रुपये प्रति क्विंटल आणि 2,415-2,700 रुपये प्रति टिनवर बंद झाले.
विदेशी बाजारात खाद्यतेलाच्या किमतीत सुधारणा झाल्यामुळे कच्च्या पाम तेलाच्या (सीपीओ) किमती रिपोर्टिंग आठवड्यात 100 रुपयांनी वाढून 7,900 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाल्या. पामोलिन दिल्लीचा भाव 150 रुपयांनी वाढून 9,300 रुपये प्रति क्विंटल आणि पामोलिन एक्स कांडला 100 रुपयांनी वाढून 8,400 रुपये प्रति क्विंटलवर बंद झाला.