तुळशीला पवित्र तुळस म्हणूनही ओळखले जाते, आपल्या संस्कृतीत आणि धर्मात महत्त्वाचे स्थान आहे. आपल्या घरात सुख, शांती आणि सकारात्मक बदल घडवून आणतात असे मानले जाते. देवी लक्ष्मीच्या संगतीने, तुळशीला शुभ मानले जाते आणि पूजनीय पूजन केले जाते. त्याच्या आध्यात्मिक महत्त्वाव्यतिरिक्त, तुळशी आपल्या आरोग्यासाठी आणि कल्याणासाठी असंख्य फायदे देखील देते. त्यामुळे तुळशीला जल अर्पण करताना काही नियम आणि खबरदारी पाळणे आवश्यक आहे, जसे शास्त्र आणि वास्तुशास्त्रात सांगितले आहे.
1. पाणी अर्पण करण्यापूर्वी स्नान करा
शास्त्रानुसार तुळशी भगवान विष्णूला प्रिय आहे. त्यामुळे आंघोळ केल्याशिवाय तुळशीला जल अर्पण करू नये असा सल्ला दिला जातो. ही प्रथा पवित्रता आणि परमात्म्याबद्दल आदर दर्शवते.
2. पाणी अर्पण करण्यापूर्वी खाणे टाळा
शास्त्रानुसार तुळशीला पाणी अर्पण करण्यापूर्वी काहीही न खाण्याची शिफारस केली जाते. हा हावभाव वनस्पती आणि त्याच्या दैवी महत्त्वाबद्दल भक्ती आणि समर्पणाचे प्रतीक आहे.
3. सिंगल पीस कपडे घाला
तुळशीच्या रोपाला पाणी घालताना, कोणतेही टाके न घालता एकाच कापडापासून बनवलेले कपडे घालावेत. ही प्रथा तुळशीपूजेशी संबंधित पारंपारिक श्रद्धा आणि विधींशी सुसंगत आहे.
4. रविवारी तुळशीला पाणी देणे टाळावे
हिंदू पौराणिक कथेनुसार, तुळशी रविवारी भगवान विष्णूसाठी निर्जला व्रत (पाण्याशिवाय उपवास) पाळते. त्यामुळे या दिवशी तुळशीला जल अर्पण करणे अशुभ मानले जाते, कारण त्यामुळे तुळशीचा उपवास मोडतो. रविवारी रोपाला पाणी देण्यापासून परावृत्त करण्याचा सल्ला दिला जातो.
5. एकादशीला तुळशीला पाणी देऊ नका
एकादशीच्या दिवशी तुळशी भगवान विष्णूसाठी निर्जला व्रतही पाळते. त्यामुळे या दिवशी तुळशीला पाणी घालणे अशुभ मानले जाते. एकादशीला तुळशीला पाणी घालणे टाळावे.
6. जास्त पाणी पिणे टाळा
तुळशीला पाणी अर्पण करताना, वनस्पतीला जास्त पाणी न देणे महत्वाचे आहे. जास्त पाणी दिल्याने झाडाची मुळे कुजतात, ज्यामुळे तुळशीचे रोप सुकते. त्याच्या निरोगी वाढीसाठी समतोल राखणे आणि योग्य प्रमाणात पाणी देणे आवश्यक आहे.
7. सूर्योदयाच्या वेळी तुळशीला पाणी द्या
धार्मिक मान्यतेनुसार तुळशीला पाणी घालण्याचा सर्वोत्तम काळ म्हणजे सूर्योदय. या वेळी तुळशीला जल अर्पण केल्याने विशेष लाभ होतो आणि आर्थिक संकट दूर होते असे मानले जाते. हे शुभ मानले जाते आणि सभोवतालच्या वातावरणात सकारात्मक ऊर्जा आणते.
या मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करून आणि या सामान्य चुका टाळून, आपण हे सुनिश्चित करू शकतो की आपले तुळशीचे रोप वाढेल आणि आपल्या घरांना त्याच्या दैवी उपस्थितीने आशीर्वाद देत राहील. आपण तुळशीचे आध्यात्मिक महत्त्व आत्मसात करूया आणि प्रेमाने व काळजीने त्याचे पालनपोषण करूया.