एकेकाळी पुरुषप्रधान मानल्या गेलेल्या देशात महिला आता शेतीसह विविध क्षेत्रात उत्कृष्ट कामगिरी करत आहेत. आज आम्ही पुणे जिल्ह्यातील खेड तालुक्यातील प्रगतीशील शेतकरी सीमा जाधव यांची प्रेरणादायी यशोगाथा शेअर करणार आहोत. सीमाने केवळ लैंगिक रूढींनाच नकार दिला नाही तर तिच्या नाविन्यपूर्ण स्ट्रॉबेरी शेती तंत्राद्वारे दहा लाख रुपये कमावले आहेत.
सीमा आणि त्यांचे पती चंद्रकांत जाधव हे अल्पभूधारक शेतकरी आहेत जे प्रामुख्याने भाजीपाला पिके रोटेशनमध्ये घेतात. मात्र, यावर्षी त्यांनी चिंबळी गावात असलेल्या त्यांच्या शेतात स्ट्रॉबेरी लागवडीचा प्रयोग करण्याचा निर्णय घेतला. स्ट्रॉबेरीच्या भिला जातीची निवड करताना त्यांना महाबळेश्वरमधून पाच हजार रोपे मिळाली.
सेंद्रिय शेती पद्धती स्वीकारून सीमा आणि चंद्रकांत यांनी ठिबक सिंचन आणि मल्चिंग पेपरचा वापर करून काळजीपूर्वक तयार केलेल्या दहा मातीच्या बेडमध्ये स्ट्रॉबेरीची रोपे लावली. त्यांना आढळून आले की सेंद्रिय शेतीमुळे केवळ त्यांचा उत्पादन खर्च कमी होत नाही तर आरोग्यदायी आणि अधिक चवदार स्ट्रॉबेरी देखील मिळतात.
ऑक्टोबरमध्ये स्ट्रॉबेरीची लागवड केल्यानंतर या दाम्पत्याने दोन ते अडीच महिने धीराने पिकाचे संगोपन केले. सध्या त्यांची काढणी अंतिम टप्प्यात आहे. त्यांचे उत्पादन व्यापाऱ्यांना विकण्याऐवजी सीमा थेट ग्राहकांना त्यांची स्ट्रॉबेरी विकण्यास प्राधान्य देतात. प्रभावी विपणन कौशल्याने तिने पुणे आणि पिंपरी-चिंचवड शहरांमध्ये यशस्वीपणे ग्राहकवर्ग प्रस्थापित केला आहे.
सीमाच्या सेंद्रिय स्ट्रॉबेरीची मागणी जास्त आहे, ज्यामुळे तिला ती रु.च्या प्रीमियम किंमतीला विकता आली. 400 प्रति किलोग्रॅम. त्यांच्या दहा मातीच्या गाळ्यांपासून सुमारे अडीच हजार किलोग्रॅमचे अंदाजे उत्पन्न लक्षात घेता, सीमा आणि चंद्रकांत यांना तब्बल रु. त्यांच्या स्ट्रॉबेरी पिकातून 10,00,000 (1 दशलक्ष). एक लाख रुपयांचा उत्पादन खर्च वजा केल्यावर त्यांचे निव्वळ उत्पन्न 9 लाख इतके उल्लेखनीय होईल.
सीमाचे यश आणखी प्रभावी बनवते ती तिची शैक्षणिक पार्श्वभूमी. केवळ 12वी पर्यंतच्या शिक्षणासह, तिने तिच्या स्ट्रॉबेरी फार्मसह कृषी समुदायात चर्चा निर्माण केली आहे. तिची कथा प्रेरणेचा एक शक्तिशाली स्रोत आहे, विशेषत: कृषी क्षेत्रात करिअर करू इच्छिणाऱ्या तरुणांसाठी.
सीमा जाधव यांच्या यशाने महिलांच्या कृषी क्षेत्रात उत्कृष्ट कामगिरी करण्याची क्षमता अधोरेखित केली आहे. तिच्या समर्पण, नवकल्पना आणि विपणन कौशल्यांद्वारे तिने केवळ आर्थिक यश मिळवले नाही तर स्थानिक अर्थव्यवस्थेच्या वाढीसही हातभार लावला आहे. तिची कथा आपल्याला लिंग अडथळे तोडण्यासाठी आणि शाश्वत आणि समृद्ध भविष्य निर्माण करण्यासाठी आधुनिक शेती तंत्र स्वीकारण्यास प्रोत्साहित करते.
सीमा जाधव सारख्या महिलांच्या कर्तृत्वाचा जयजयकार करत असताना, कृषी क्षेत्रातील महिलांच्या सक्षमीकरणाचे महत्त्व ओळखणे महत्त्वाचे आहे. समान संधी, संसाधनांमध्ये प्रवेश आणि ज्ञान-सामायिकरण प्लॅटफॉर्म प्रदान करून, आम्ही अधिक समावेशक आणि समृद्ध कृषी क्षेत्र तयार करू शकतो.
सीमाचा प्रवास हा या वस्तुस्थितीचा पुरावा आहे की जिद्द आणि बदल स्वीकारण्याची इच्छा बाळगून कोणीही शेतीत यश मिळवू शकतो. तिची कथा महत्वाकांक्षी शेतकर्‍यांसाठी, विशेषत: महिलांसाठी आशेचा किरण म्हणून काम करते, जे या गतिमान आणि लाभदायक क्षेत्रात ठसा उमटवण्यास उत्सुक आहेत.
