महाराष्ट्र शासनाने सर्वसमावेशक पीक विमा योजना हा नवीन उपक्रम सुरू केला आहे. ही योजना अनपेक्षित परिस्थितीमुळे पिकाचे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी तयार करण्यात आली आहे.
पात्रता आणि सहभाग
शेतकरी पीक विम्यासाठी रुपये नाममात्र शुल्कासह अर्ज करू शकतात. 1. योजना सर्व शेतकऱ्यांसाठी खुली आहे, मग त्यांनी कर्ज घेतले किंवा नाही. याव्यतिरिक्त, भाडेकरू शेतकरी देखील या कार्यक्रमासाठी अर्ज करण्यास पात्र आहेत.
पीक कव्हरेज
ही योजना विविध पिकांसाठी विमा संरक्षण प्रदान करते. खरीप हंगामासाठी, ज्वारी, बाजरी, रागिणी, मूग, उडीद, तूर, मका, भुईमूग, काळे, तीळ, सूर्यफूल, सोयाबीन, कापूस आणि खरीप कांदा या पिकांचा समावेश होतो. रब्बी हंगामासाठी, गहू, रब्बी ज्वारी, हरभरा, उन्हाळी तांदूळ, उन्हाळी भुईमूग आणि रब्बी कांदा ही पिके समाविष्ट आहेत.
प्रीमियम आणि पेमेंट
प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेअंतर्गत, शेतकरी खरीब हंगामासाठी विम्याच्या रकमेच्या 2% आणि रब्बी हंगामासाठी 1.5% भरायचे. तथापि, नवीन योजनेंतर्गत, शेतकऱ्यांना विम्याच्या रकमेच्या ५% प्रीमियम भरावा लागेल. उर्वरित प्रीमियमची रक्कम राज्य सरकार कव्हर करेल.
अर्ज प्रक्रिया
शेतकरी पीक विमा कार्यक्रमासाठी ऑनलाइन किंवा सीएससी केंद्रावर अर्ज करू शकतात.
पिकांच्या नुकसानीची भरपाई
सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर 2022 मध्ये अतिवृष्टी आणि पुरामुळे शेतकऱ्यांचे प्रचंड नुकसान झाले. परिणामी सुमारे १.२ लाख शेतकऱ्यांना रु.ची भरपाई मिळणार आहे. 13,600 प्रति हेक्टर कमाल तीन हेक्टर पर्यंत. कृषी पिकांच्या नुकसानीसाठी राज्यपाल प्रतिसाद निधी आणि राज्य सरकारकडून पूर्वनिर्धारित दराने भरपाई दिली जाईल.
निष्कर्ष
सर्वसमावेशक पीक विमा योजना हे महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना आधार देण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. हे पिकांच्या नुकसानीपासून आर्थिक सुरक्षा प्रदान करते आणि शेतकर्‍यांचे स्थिर उत्पन्न सुनिश्चित करण्यात मदत करते.
